Het Domino Effect van Bomen Planten
Greenwashing of geniale oplossing?Duurzaamheid. Komt het bij jou stiekem al de neusgaten uit? Overal staat het hoog op de agenda en ook bedrijven ontkomen er niet aan om na te denken over hun klimaatimpact.
Een mooi voorbeeld: onder sociale ondernemers ontstaat de laatste jaren een beweging die switcht van Black Friday naar Green Friday. Stoppen met koopjesgekte. Bomen planten. Maar hoe green is bomen planten? Een geniale groene oplossing of greenwashing?
Complex als deze vragen zijn, nemen we je graag mee in dit onderwerp. Aan het eind van dit blog kan jij precies vertellen:
- Waarom organisaties graag bomen planten;
- Of bomen planten greenwashing is;
- Wat het planten van bomen dubieus maakt;
- Wat het domino effect van bomen planten is;
- Waarom bomen planten op Green Friday toch een goed idee kan zijn.
Is bomen planten Greenwashing?
Bomen planten op zichzelf is hoe dan ook goed. Een boom planten is altijd beter dan geen boom planten, toch? In deze blog lees je 5 redenen waarom bomen belangrijk zijn. Toch is dit maar één kant van het verhaal.
Want om te bepalen of een bedrijf het bomen planten gebruikt als een vorm van greenwashing, moet je dieper een bedrijf induiken.
Definitie van Greenwashing
Allereerst even terug naar de definitie van greenwashing. Milieudefensie omschrijft het als volgt.
"Greenwashing is een marketingtruc. Bedrijven gebruiken die truc om duurzaam te lijken en zo hun imago op te poetsen. Ze hebben veel mooie praatjes over groen zijn, terwijl ze gewoon doorgaan met het vervuilen van het klimaat en milieu." (bron: milieudefensie)
Bomen planten is geen quick fix
Bomen planten kán dus greenwashing zijn. Het is namelijk een veilige en vooral snelle manier om een groen imago te creëren en ondertussen niks te veranderen aan een dienst of product.
Maar bomen planten is geen quick fix voor de rest van je productieketen. Bomen planten is vooral een mooi onderdeel van verduurzaming binnen een organisatie. Het bomen planten op zichzelf zegt namelijk nog weinig over hoe ethisch het bedrijf daadwerkelijk onderneemt. Als het een manier is om klanten af te leiden van de rest van de productieketen en de daarbij komende vervuiling, heeft het veel weg van greenwashing. Het wordt dan gebruikt als een manier om de aandacht te verleggen.
De kraan dichtdraaien
Het is dus belangrijk dat een bedrijf ook de eigen CO2-uitstoot vermindert. Hiermee wordt het probleem bij de kern aangepakt. Als een bedrijf de uitstoot wil compenseren en start met bomen planten, maar niets verandert aan de bron van de uitstoot, dan is het greenwashing. Dat is dweilen met de kraan open, en daarom extra dweilen inkopen - in plaats van.. juist; de kraan dichtdraaien.
Met andere woorden: bomen planten kan niet de enige oplossing zijn in het duurzaamheidsvraagstuk van bedrijven. Het is geen vrijbrief zodat je vervolgens alles maar kan doen - en verder niet hoeft na te denken over de milieu-impact van je productieketen.
Gemakkelijk
Maar bomen planten is nou eenmaal een stuk makkelijker dan iets stelselmatig in de productieketen aanpassen. Dat kost vaak meer en is een grote investering. Best een groen dilemma dus.
Stap één?
Tegelijk is het lastig om bedrijven hierop te beoordelen. Ook bij Bambook zijn we niet perfect en zijn er nog stappen te zetten in de verduurzaming van onze productieketen. Het kan altijd beter, minder, groener. We kunnen altijd wijzen naar de ander. Maar als bomen planten de eerste stap is die genomen kan worden binnen een bedrijf, is dat ook iets om trots op te zijn.
Onze nummer 1 tip rondom deze kwestie is daarom: wees kritisch, maar niet veroordelend.
Bomen planten.. en dan?
CO2 compensatie eindigt niet bij het planten van bomen. Sterker nog: daar begint het pas! Want het proces van planten tot grote boom is er nogal eentje van een lange adem. En daarin kan van alles misgaan. Ook is het planten van bomen niet hetzelfde als het maken van een bos. We leggen het je uit.
Van boompje tot boom
Het planten van bomen zegt natuurlijk niks over hoeveel boompjes daadwerkelijk uitgroeien tot een grote boom. Of een boompje goed groeit, is afhankelijk van veel factoren. Bijvoorbeeld de verzorging, of ‘t boompje op goede grond in de juiste bodem is geplant en onder de juiste omstandigheden.
Een kwetsbaar proces. Een begrip wat je daarom steeds vaker hoort is Phantom Forests: bossen die op papier bestaan maar er eigenlijk niet zijn. Simpelweg omdat de bomen kort na planten zijn afgestorven.
Tientallen jaren
Mocht het boompje wel uitgroeien tot een boom, dan zijn er inmiddels tientallen jaren voorbij totdat de CO2-uitstoot gecompenseerd wordt. Maar we hebben geen tientallen jaren om onze uitstoot naar beneden te brengen. Als we de opwarming van de aarde tot maximaal 1.5 graad laten komen, moeten we binnen 10 jaar de uitstoot met meer dan de helft verminderen. (bron: Greenpeace)
..en van boom tot bos
Een bos creëren is zoveel meer dan alleen de bomen aanplanten. Een bos gaat over biodiversiteit, een compleet ecosysteem, bodemleven en een thuis voor dieren. Dit ontstaat niet zomaar; en ook hier gaan tientallen jaren overheen.
Het creëren van een monocultuur (alleen maar dezelfde bomen) of verkeerde bomen (geen native trees: bomen die van nature voorkomen in het gebied en dragen bij aan de biodiversiteit) moeten daarbij voorkomen worden. (bron: Circular Stories)
Wist je dat een rij van dezelfde soort bomen ook veel minder CO2 opnemen dan rijke, biodiverse bossen? Dat maakt de massale bomenplant-ideeën van grote bedrijven dus geen ideale oplossing.
Zeker omdat we wereldwijd nog volop doorgaan met het kappen van oeroude, biodiverse bossen. Als we die eerst beschermen is dat een stuk efficiënter, aldus Greenpeace. (bron: Greenpeace)
Wanneer het bomen planten uitloopt tot een biodivers bos, wordt het domino effect in gang gezet en is de positieve impact enorm. De boom wordt geplant en verzorgd, wat werkgelegenheid creëert voor lokale communities. Hiermee kunnen ze hun gezinnen onderhouden. Kinderen kunnen naar school. Dieren vinden opnieuw een veilig thuis in het bos, en er komt meer voedsel beschikbaar door een vruchtbare bodem. Zo is bomen planten als een dominosteen die heel wat meer teweegbrengt.
Het doemscenario
Maar het domino effect kan twee kanten op. Scenario twee is: het bedrijf laat bomen planten, houdt ondertussen hun vervuilende productieketen in stand, de consument gelooft dat ze positief bijdraagt, koopt meer producten bij het bedrijf, etc. Gevalletje doemscenario.
Bomen planten op Green Friday: is dat een goed idee?
Toch zijn we enthousiast voor bomen planten op Green Friday. Ook al is lukraak planten nooit dé oplossing en zitten er veel haken en ogen aan - het is voor bedrijven wel een mooi tegengeluid dwars tegen de Black Friday gekte in. Het begint bij bewustwording en de kleine stapjes.
Maar wees als consument kritisch. Het idee dat je op een simpele manier je klimaatimpact kan compenseren met bomen planten, maakt het juist verleidelijk om meer te consumeren. Gevoelsmatig staat je impact dan gewoon op 0, of maak je juist een positieve klimaatimpact door te kopen. Dat klopt natuurlijk niet.
Dus: doe je research, wees kritisch en laat je niet gek maken. Pas dan tikt het domino effect van bomen planten de goede & vooral de groene kant op!
Bambook is aangesloten bij het herbossingsproject Eden Reforestation Projects op Madagaskar; een plantproject waar wij volledig achter staan. We planten 4 verschillende bomen en de gebieden worden beheerd door de lokale community. Dit doen we voor elk verkocht product. Meer lees je hier!
